- Binnen 24 uur verzonden
- Gratis verzending vanaf €75,-
- Afhalen mogelijk op afspraak
- Vrijblijvend lichtplan mogelijk
Definitie:
NEN-EN 12464 is een technische norm die vastlegt welke verlichtingsprestaties vereist zijn voor werkplekken binnenshuis. De norm geeft aan welke verlichtingssterktes (in lux), uniformiteit, maximale verblinding en kleurweergave gewenst zijn voor verschillende werkzaamheden. In praktisch gebruik betekent dit dat de norm als referentie dient bij het ontwerpen, aanleggen en controleren van verlichting in kantoren, werkplaatsen, magazijnen en andere bedrijfsruimten.
Voor een MKB-organisatie gaat het bij NEN-EN 12464 niet om theoretische normen, maar om dagelijkse werkbaarheid. Goede verlichting vermindert fouten, verhoogt comfort en draagt bij aan veiligheid en productiviteit. Als werkgever hebt u volgens de Nederlandse Arbowet een verantwoordelijkheid om veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te bieden; NEN-EN 12464 is daarbij een erkende referentie om aan te tonen dat de verlichting adequaat is. Voor elektriciens betekent de norm concrete specificaties waarmee armaturen, plaatsing en afregeling kunnen worden gekozen en gecontroleerd.
De norm bevat meerdere onderdelen die relevant zijn bij het inrichten van verlichting. Ten eerste beschrijft ze vereiste verlichtingssterktes voor verschillende taken: simpele routinetaken zoals lopen in een gang hebben veel lagere eisen dan detailswerk of kwaliteitscontrole. Ten tweede geeft de norm eisen voor uniformiteit van het verlichtingsniveau over een werkvlak, zodat er geen storende donkere of extreem lichte plekken ontstaan. Verder behandelt de norm begrippen als verblinding en hoe die wordt gemeten met de zogenaamde UGR-waarde (Unified Glare Rating), en kleurweergave, vaak aangeduid met Ra of CRI, wat aangeeft hoe natuurlijk kleuren lijken onder een lichtbron.
Verlichtingssterkte wordt uitgedrukt in lux en geeft aan hoeveel licht op een werkvlak valt. Uniformiteit beschrijft de verhouding tussen de laagste en gemiddelde verlichting op dat vlak; te grote verschillen bemoeilijken het werk. Verblinding wordt beoordeeld met UGR: hoe lager de UGR, hoe minder hinderlijke schittering van armaturen. Kleurweergave (CRI of Ra) zegt iets over hoe betrouwbaar kleuren worden weergegeven; voor algemene kantoorwerkzaamheden is een CRI van rond 80 vaak voldoende, voor kleurkritische werkzaamheden is 90 of hoger gewenst. De onderhoudsfactor houdt rekening met terugloop van lichtsterkte door stof, veroudering van lampen en vervuiling van armaturen en oppervlakken en bepaalt hoe hoog het ontwerplichtniveau moet zijn zodat na verloop van tijd nog steeds aan de norm wordt voldaan.
In de praktijk begint het met het bepalen van de taken en werkplekken: wat voor werkzaamheden worden er uitgevoerd en welke eisen stelt de norm daar voor. Voor kantoorwerk met beeldschermen ligt de richtwaarde vaak rond de 500 lux op het werkvlak; voor magazijngangen kan dat veel lager zijn, terwijl assemblage of kwaliteitscontrole juist hogere waarden vraagt. Het kiezen van armaturen, lichtkleur en positionering wordt vervolgens afgestemd op die behoeften, waarbij verblinding en zichtlijnen in acht worden genomen. De keuze voor een armatuur met de juiste UGR-waarde en een goede kleurweergave beïnvloedt direct het comfort en de productiviteit.
Een goede installatie gaat verder dan alleen lampen ophangen. De hoogte en oriëntatie van armaturen bepalen de lichtverdeling en uniformiteit. Na montage is meten essentieel: met een luxmeter worden de verlichtingssterktes op relevante werkvlakken gecontroleerd en vergeleken met de norm. De meetrapportage vormt een technisch document waaruit blijkt dat de installatie voldoet. Daarnaast moet bij oplevering rekening worden gehouden met de onderhoudsfactor: er wordt vaak ontworpen voor een hoger beginlichtniveau zodat, na slijtage en vervuiling, het vereiste niveau blijft bestaan.
De opdrachtgever, vaak de werkgever, is verantwoordelijk voor het creëren van veilige arbeidsomstandigheden. De elektricien of installatiebedrijf is technisch verantwoordelijk voor een correcte uitvoering conform specificatie en geldende normen. Voor complexere situaties kan een verlichtingsontwerper of veiligheidskundige worden betrokken om de juiste eisen en oplossingen te bepalen. In alle gevallen is heldere documentatie gewenst: een lichtplan en meetrapportage bieden duidelijkheid over wat is aangelegd en hoe het is gecontroleerd.
NEN-EN 12464 is de praktische richtlijn voor goede verlichting van binnenwerkplekken. Voor MKB betekent het een instrument om werkcomfort, veiligheid en kwaliteit te waarborgen. Voor elektriciens biedt de norm concrete technische kaders voor ontwerp, installatie en controle. Door de norm als leidraad te gebruiken bij planning, uitvoering en onderhoud voorkomt u problemen en zorgt u dat verlichting zowel functioneel als duurzaam is.
DimLight is er om je te ondersteunen. Maak een afspraak voor een lichtplan op maat.
We helpen u graag verder, zonder ingewikkelde technische taal.
